Wąska transkrypcja to narzędzie używane podczas procesu transkrypcji fonetycznej. W transkrypcji fonetycznej symbole pisane są używane do reprezentowania wypowiadanych słów lub dźwięków. Symbole te wywodzą się z międzynarodowego alfabetu fonetycznego (IPA), który jest najczęściej używanym językiem transkrypcji na świecie. W wąskiej transkrypcji pisarz stara się uchwycić jak najwięcej szczegółów dotyczących dźwięku. Zamiast po prostu próbować uchwycić samo słowo, transkrybent koncentruje się na tym, jak zostały wyprodukowane dźwięki.
Transkrypcję fonetyczną można podzielić na dwie podstawowe kategorie, które obejmują zarówno transkrypcję wąską, jak i szeroką. W szerokiej transkrypcji pisarz ignoruje szczegóły i skupia się na tym, jakich słów użyto, a nie na tym, jak zostały wymówione. Szerokie transkrypcje mogą być identyczne dla dwóch osób mówiących tą samą serią lub słowami, ponieważ transkrypcja nie będzie odzwierciedlać indywidualnych akcentów, wymowy i wzorców mowy.
Wąska transkrypcja wychwytuje jak najwięcej szczegółów dotyczących wypowiadanych słów. Oprócz notowania samych słów transkrybent zapisuje, jak każde z nich brzmiało i jak mówca uformował każdy dźwięk. Odbywa się to za pomocą znaków diakrytycznych lub specjalnych symboli używanych w połączeniu z IPA. Znaki diakrytyczne pozwalają transkrybentowi uchwycić unikalne różnice w wymowie, takie jak pauza między literami, jakość nosowa lub pominięta litera. Rejestrują również położenie języka, warg i zębów, gdy każdy dźwięk jest wymawiany.
Większość źródeł zgadza się, że wąska transkrypcja jest znacznie trudniejsza do opanowania niż szeroka transkrypcja. Oprócz poznania całego IPA, transkrybent musi również zrozumieć, jak stosować znaki diakrytyczne. Aby pomyślnie przeprowadzić tego typu transkrypcję, trzeba mieć duże doświadczenie w obserwowaniu używania ust, języka i warg mówców oraz uchwyceniu ich ruchów na papierze. Pomocne jest również zrozumienie, jak różne ruchy ust wpływają na wymowę i jakość dźwięku.
Wąska transkrypcja może służyć jako potężne narzędzie dla logopedów i patologów. Chociaż sama mowa jest krótkotrwała, transkrypcja fonetyczna może być przechowywana i badana przez dłuższy czas. Dzięki badaniu sposobu, w jaki pacjenci tworzą dźwięki, terapeuta jest lepiej przygotowany do opracowania skutecznego planu leczenia poprawiającego mowę. Proces ten jest również wykorzystywany przez lingwistów, którzy polegają na tej technice, aby badać i rozumieć różnice i podobieństwa między różnymi językami. Wreszcie, wąska transkrypcja może być używana do przechwytywania słów lub dźwięków podczas spotkania, wywiadu lub otoczenia prawnego.